Optical Zoom กับ Digital Zoom บนกล้องมือถือต่างกันอย่างไร แบบไหนดีกว่ากัน? ไขข้อสงสัย และเจาะลึกเรื่องราวการซูมภาพ พร้อมเทียบภาพถ่ายจริงแบบช็อตต่อช็อต!

กล้องถ่ายภาพบนสมาร์ทโฟน ยังคงเป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ผู้ใช้มักเลือกพิจารณาเป็นอันดับแรกๆ เวลาเฟ้นหามือถือเครื่องใหม่ ซึ่งนอกจากคุณสมบัติตัวเครื่องด้านอื่นๆ ที่เราต้องดูแล้ว ตัวสเปกกล้องเองก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน ไม่ว่าจะเป็น ความละเอียด, ขนาดเซ็นเซอร์, ขนาดรูรับแสง, ขนาดเม็ดพิกเซล และอื่นๆ อีกมากมาย ที่ล้วนเป็นตัวบ่งชี้ได้ว่า กล้องบนสมาร์ทโฟนรุ่นนั้นๆ สามารถถ่ายภาพได้ดีมากน้อยเพียงใด แต่สำหรับใครที่ต้องถ่ายภาพในระยะไกลอยู่บ่อยๆ เช่น การถ่ายภาพดาราบนเวที หรือการถ่ายภาพในสถานที่ที่จำกัดให้อยู่แต่ภายนอก ก็คงจำเป็นต้องใช้การซูมภาพเข้ามาช่วยเพื่อให้เราได้เก็บภาพตามที่ต้องการ ดีกว่าเสียโอกาสในการที่ไม่ได้ถ่ายอะไรเลย

แต่สำหรับการซูมของกล้องบนสมาร์ทโฟนนั้นจะไม่เหมือนกับกล้องดิจิทัล, mirrorless หรือ DSLR ทั่วไป เพราะกล้องทั่วไปส่วนใหญ่จะใช้การซูมแบบ Optical Zoom เป็นหลัก แต่บางรุ่นก็แถม Digital Zoom มาให้ด้วย แต่สำหรับสมาร์ทโฟนนั้นบางรุ่นมีเพียง Digital Zoom เท่านั้น แต่บางรุ่นมีทั้ง Optical+Digital แล้วการซูมทั้งสองแบบนี้แตกต่างกันอย่างไร แบบใดให้ภาพถ่ายที่มีคุณภาพดีกว่ากัน วันนี้เราจะพาทุกท่านไปรู้จักกับการซูมทั้งสองแบบนี้ให้มากขึ้นกันครับ

Optical Zoom กับ Digital Zoom คืออะไร?

เชื่อว่าหลายๆ คนคงทราบกันดีแล้วว่า การซูมภาพ ก็คือการดึงรายละเอียดของวัตถุที่ไกลๆ ให้เข้ามาใกล้มากยิ่งขึ้น หรือจะเป็นการขยายภาพนิ่งให้ใหญ่ขึ้นเฉพาะจุดที่ต้องการ โดยเทคโนโลยี Optical Zoom และ Digital Zoom ก็คือรูปแบบการซูมภาพที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย ซึ่งการซูมทั้งสองแบบมีรายละเอียดที่แตกต่างกัน ดังนี้

Optical Zoom - ออปติคอลซูม คือการทำให้ "ชิ้นเลนส์ในกระบอกเลนส์เดียวกันเคลื่อนที่เข้าหากัน หรือแยกห่างจากกัน" เพื่อเพิ่ม-ลดระยะของทางยาวโฟกัส เช่น การหมุนกระบอกเลนส์บนกล้อง DSLR เพื่อให้ชิ้นเลนส์เคลื่อนที่มาใกล้กัน หรือห่างกัน เพื่อซูมภาพเข้า-ออก

Digital Zoom - ดิจิทัลซูม คือกระบวนการการใช้ซอฟต์แวร์ Camera Image Processing ในการช่วยขยายภาพนั้นๆ ให้ใหญ่มากขึ้น (ขยายเฉพาะจุดที่ต้องการ) แต่การซูมภาพด้วยวิธีนี้จะลดคุณภาพของภาพถ่ายลงอย่างมาก เพราะ Digital Zoom เป็นวิธีการเดียวกับการ Crop ภาพ ที่จะขยายเม็ดพิกเซลให้ใหญ่ขึ้นจนเห็นได้ชัดเจน และเป็นการลดความละเอียดของภาพอีกด้วย

สมาร์ทโฟนในปัจจุบันใช้การซูมแบบใด?

ก่อนอื่นต้องอธิบายก่อนว่า กล้องบนสมาร์ทโฟนถูกผลิตขึ้นมาแบบ Fixed Focus แปลว่าชิ้นเลนส์ไม่สามารถขยับไปมาได้เหมือนกับเลนส์กล้อง DSLR เพราะมีข้อจำกัดด้านพื้นที่บนตัวเครื่อง ส่งผลให้สมาร์ทโฟนทุกรุ่นก่อนหน้านี้ใช้การซูมแบบ Digital Zoom มาโดยตลอด โดยมีระยะการซูมที่แตกต่างกันออกไปทั้ง 4x, 6x หรือ 8x แต่หลังจากการมาของเทคโนโลยีกล้องคู่ (Dual-Camera) ก็ทำให้สมาร์ทโฟนในปัจจุบันสามารถใช้งานการซูมแบบ Optical Zoom ได้สำเร็จแล้ว "แต่จะมีเฉพาะสมาร์ทโฟนกล้องคู่เท่านั้น" ส่วนสมาร์ทโฟนกล้องเดี่ยวยังคงใช้งาน Digital Zoom ทั้งหมด

แล้วเหตุใดการซูมแบบ Optical Zoom ถึงใช้งานได้เฉพาะบนกล้องคู่เท่านั้น? คำตอบคือ เพราะสมาร์ทโฟนรุ่นนั้นใช้งานเลนส์สองตัว โดยเลนส์ตัวแรกจะเป็นเลนส์ Wide ที่มีทางยาวโฟกัสน้อยๆ ทำใหเก็บภาพได้ในมุมกว้าง ส่วนอีกเลนส์หนึ่งจะเป็นเลนส์ Telephoto หรือเลนส์ถ่ายภาพระยะไกล (แต่ก็ไม่ไกลมากนักเมื่อต้องนำมาดัดแปลงให้ใช้งานบนสมาร์ทโฟน) ซึ่งเลนส์ตัวที่สองนี้จะมีทางยาวโฟกัสที่มากกว่าเลนส์ตัวแรกอยู่ในระดับหนึ่ง เช่น เลนส์ตัวแรกมีระยะ 23mm ตัวที่สองอาจจะเป็น 50mm เป็นต้น โดยตัวเลขทางยาวโฟกัสนี้ ถ้าหากเลขยิ่งเยอะแปลว่ายิ่งซูมได้ไกลมากยิ่งขึ้นนั่นเอง
 

อ่านมาถึงตรงนี้หลายท่านคงสงสัยว่า แล้วในเมื่อเลนส์กล้องบนมือถือเป็นแบบ Fixed Focus ไม่สามารถขยับได้ แต่การซูมแบบ Optical Zoom จำเป็นต้องขยับชิ้นเลนส์ในกระบอกเลนส์เดียวกัน แล้วกล้องมือถือจะซูมแบบ Optical ได้อย่างไร? คำตอบก็คือ ไม่ต้องขยับเลนส์ครับ แต่แบรนด์ผู้ผลิตเขียนซอฟต์แวร์ให้ "สลับกล้อง" ไปเลย กล่าวคือ เมื่อเราเปิดใช้งานเมนูกล้องครั้งแรก ตัวกล้องจะจับภาพด้วยเลนส์ตัวแรกที่มีระยะโฟกัสแบบกว้างๆ แต่เมื่อใดที่เรากดปุ่ม 2x บนหน้าจอ ตัวกล้องจะเปลี่ยนไปใช้งานภาพจากเลนส์กล้องตัวที่สองที่มีระยะโฟกัสไกลกว่าทันที....ไม่ต้องขยับเลนส์ ไม่ต้องหมุนกระบอกเลนส์ไปมา แค่สลับกล้องเพียงเท่านี้ก็เป็น Optical Zoom แล้วครับ

ภาพถ่ายจาก Optical Zoom กับ Digital Zoom บนสมาร์ทโฟนมีคุณภาพเป็นอย่างไร?

อย่างที่กล่าวไปในตอนต้นว่า การซูมภาพด้วยระบบ Optical Zoom จะไม่ทำลายคุณภาพของภาพถ่าย แต่การซูมด้วย Digital Zoom จะลดความละเอียด และคุณภาพของภาพถ่ายเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะการขยายในระดับสูงๆ เช่น 8x หรือ 10x เป็นต้น ซึ่งผู้เขียนก็ได้ถ่ายภาพมาเปรียบเทียบให้ชมกันด้วยครับ โดยใช้สมาร์ทโฟน 2 รุ่น คือ iPhone 8 Plus ที่มี Optical Zoom 2x และมี Digital Zoom สูงสุดที่ 10x ส่วนอีกรุ่นหนึ่งคือ Samsung Galaxy Note FE ที่ไม่มี Optical Zoom แต่มี Digital Zoom สูงสุดที่ระดับ 8x ลองมาชมภาพกันครับ
 

ภาพถ่ายด้วยโหมดปกติพร้อม Crop ภาพที่ 100%

ภาพถ่ายด้วยการซูมในระดับ 2x พร้อม Crop ภาพที่ 100%

ภาพถ่ายด้วยการซูมในระดับ 8x พร้อม Crop ภาพที่ 100%

ภาพถ่ายด้วยการซูมในระดับ 10x (มีเฉพาะ iPhone 8 Plus) พร้อม Crop ภาพที่ 100%

จะเห็นว่าการถ่ายภาพแบบปกติในภาพแรกยังมีความคมชัดทั่วทั้งภาพตามมาตรฐานสมาร์ทโฟนเรือธง แต่เมื่อปรับใช้ iPhone 8 Plus ใช้ Optical Zoom 2x จะเห็นว่ารายละเอียดของภาพ (ซูม 100%) ยังคงชัดเจน ขณะที่ Digital Zoom ระดับ 2x ของ Note FE เริ่มมีอาการภาพแตกบ้างแล้ว และต่อกันด้วยที่การซูมในระดับ 8x ทั้งสองรุ่น โดยรายละเอียดของภาพเรียกได้ว่าค่อนข้างเลือนลางมากแล้ว แต่ภาพจาก iPhone 8 Plus ยังมีความคมมากกว่าเล็กน้อย ส่วนของ Note FE มีความเบลออย่างเห็นได้ชัด และปิดท้ายกันที่การซูมแบบ Digital Zoom ระดับ 10x ของ iPhone 8 Plus จะเห็นว่าภาพแตกพร่าเป็นอย่างมาก เม็ดพิกเซลเป็นเหลี่ยมๆ ปรากฏให้เห็นอย่างชัดเจน ซึ่งการถ่ายภาพด้วยการซูมระดับนี้ต้องแลกมาด้วยการสูญเสียรายละเอียดของภาพบางส่วนอย่างแน่นอน

สรุป

ถ้าหากว่ากันตามตรงแล้ว สมาร์ทโฟนที่มีระบบ Optical Zoom นั้นถือว่าได้เปรียบกว่าสมาร์ทโฟนที่มี Digital Zoom เพียงอย่างเดียว แต่...! บางครั้งสมาร์ทโฟนกล้องเดี่ยวที่มีเพียง Digital Zoom แต่ใช้เซ็นเซอร์ขนาดรับภาพขนาดใหญ่กว่า ก็จะเก็บรายละเอียดได้มากกว่า ซึ่งตัวแปรหลายๆ อย่างนี้เกี่ยวพันกัน และส่งผลต่อกันอย่างมีนัยสำคัญ แต่ในกรณีที่เราพูดถึง สมาร์ทโฟนที่ใช้งานเซ็นเซอร์รับภาพขนาดเท่ากัน ความละเอียดเท่ากัน ต่างกันเพียงแค่มี Optical หรือมี Digital นั้น มือถือที่มี Optical ย่อมดีกว่าแน่นอน

ทำไมมือถือที่มี Optical ถึงดีกว่า? เพราะถ้าหากผู้ใช้ต้องการซูมให้มากกว่าระยะที่ Optical สามารถทำได้ ตัว Digital Zoom ก็จะขยายภาพจากระยะ 2x ของ Optical ต่อไปนั่นเอง หรือก็คือ Optical 2x + Digital 6x = Zoom 8x ซึ่งสมการนี้จะแตกต่างจากมือถือที่มี Digital Zoom 8x เพียงอย่างเดียว เพราะมือถือที่มีเพียง Digital Zoom จะขยายภาพจากระยะตั้งต้นทันที ทำให้ภาพแตกง่ายกว่ามือถือที่มี Optical Zoom ถ้าหากเปรียบเทียบการซูมในระดับกัน

ก็หวังว่าบทความนี้จะช่วยให้ผู้ที่ยังสงสัยเรื่อง Optical Zoom กับ Digital Zoom บนกล้องถ่ายภาพได้คลายความสงสัยลงไปบ้าง และเข้าใจระบบการทำงานของตัวกล้องมากขึ้นนะครับ ส่วนท่านใดที่อยากทราบเรื่องราวอื่นๆ เกี่ยวกับสมาร์ทโฟนเพิ่มเติม และอยากให้ทีมงานค้นคว้ามานำเสนอก็สามารถแนะนำได้ในคอมเมนท์เลยนะครับ สำหรับวันนี้เราต้องขอลาไปก่อน แล้วพบกันใหม่ในบทความหน้า สวัสดีครับ

นำเสนอบทความโดย : thaimobilecenter.com

วันที่ : 16/11/2560